TƯỜNG THUẬT ĐẠI HỘI HOẰNG PHÁP KỲ III
GIÁO HỘI PHẬT GIÁO VIỆT NAM THỐNG NHẤT
(Tổ chức trực tuyến qua Zoom Meeting)
Trong không khí trang nghiêm và hoan hỷ của ngày Phật sự trọng đại, Đại Hội Hoằng Pháp kỳ III của Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất (GHPGVNTN) đã được long trọng cử hành trực tuyến qua hệ thống Zoom Meeting vào Thứ Sáu, ngày 19 tháng 12 năm 2025 (nhằm ngày 30 tháng 10 năm Ất Tỵ, Phật lịch 2569).
Đại hội diễn ra đồng thời tại nhiều múi giờ trên thế giới: 03g sáng London, 04g Berlin, 09g New Delhi, 10g Sài Gòn, 11g Tokyo, 14g Melbourne, 19g California và 21g Toronto, thể hiện sự kết nối sinh động của Tăng Ni, cư sĩ trí thức và Phật tử khắp năm châu trong tinh thần hòa hợp – kế thừa – phụng sự.
Mở đầu Đại hội là nghi thức niệm Phật cầu gia hộ, do Hòa Thượng Chủ tịch Hội Đồng Hoằng Pháp từ bi khởi niệm. Tiếp theo, toàn thể đại chúng đã nhập Từ Bi Quán trong một phút để tưởng niệm ân đức Đức Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật, chư vị Tổ Sư tiền bối đã truyền thừa Chánh pháp từ Tây Thiên đến bốn châu lục, tưởng niệm chư vị Thánh tử đạo, các bậc anh hùng đã hy sinh cho lý tưởng tự do, và đặc biệt niệm ơn Đức Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ, Cố Cố vấn chỉ đạo Hội Đồng Hoằng Pháp.
Sau nghi thức an tọa, Thượng Tọa Thích Nguyên Tạng đảm nhiệm vai trò MC, tuyên bố lý do: Đại hội đã ôn lại nhân duyên hình thành Hội Đồng Hoằng Pháp, khởi đi từ mùa Phật Đản năm 2021, giữa bối cảnh đại dịch Covid-19 bao trùm toàn cầu. Xuất phát từ tâm nguyện sâu xa của Đức Trưởng Lão HT Thích Tuệ Sỹ, trong Thông bạch ngày 10/5/2021, Ngài đã minh định trách nhiệm của người hoằng pháp trước những khủng hoảng tinh thần của nhân loại hiện đại, nhấn mạnh việc diễn giải tám muôn bốn nghìn pháp môn bằng phương tiện và kỹ thuật mới, nhằm lợi ích lâu dài cho cộng đồng nhân loại trong một thế giới hòa bình và nhân ái.
Với sự tán trợ của Viện Tăng Thống, chư Tôn Đức và cư sĩ trí thức tại Canada, Hoa Kỳ, Âu Châu, Úc Châu và Tân Tây Lan đã đồng thuận thành lập Hội Đồng Hoằng Pháp GHPGVNTN, y cứ trên hai nguyên tắc căn bản: Khế Lý và Khế Cơ.
Trong Lời Khai Mạc, Hòa Thượng Thích Như Điển – Chủ tịch Hội Đồng Hoằng Pháp, Chánh Thư Ký Hội Đồng Hoằng Pháp, kiêm Chủ tịch Hội Đồng Phiên Dịch Tam Tạng Trung Ương – đã thành kính niệm ơn chư Tôn Trưởng Lão Hòa Thượng, chư Tôn Đức Tăng Ni và quý Phật tử xa gần đã hoan hỷ quang lâm tham dự Đại Hội, góp phần tạo nên sự trang nghiêm và ý nghĩa cho sự kiện trọng đại này.
Hòa Thượng ôn lại dấu mốc hình thành của Hội Đồng Hoằng Pháp, được chính thức thành lập vào năm 2020, dưới sự chứng minh của Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ và Thiền Sư Lê Mạnh Thát, trong kỳ Đại Hội trực tuyến trên nền tảng Zoom với sự tham dự của hơn 500 hành giả từ nhiều quốc gia. Từ nền tảng tâm huyết ấy, Hội Đồng Hoằng Pháp cùng Ủy Ban Phiên Dịch Tam Tạng đã từng bước đi vào sinh hoạt ổn định và hiệu quả.
Mỗi năm, các ban chuyên trách đều duy trì bốn kỳ họp: trong đó có ba kỳ họp của Ủy Ban Phiên Dịch nhằm bổ sung đội ngũ dịch giả, kiện toàn Ban Chuyết Văn góp ý, Ban In Ấn và Ban Ấn Hành để cùng nhau thảo luận, hiệu chỉnh và hoàn thiện các công trình dịch thuật; đồng thời tổ chức một Đại Hội thường niên của Hội Đồng Hoằng Pháp vào cuối tháng 12, nhằm tổng kết Phật sự đã thực hiện trong năm qua và hoạch định phương hướng hoạt động cho năm tới.
Hòa Thượng đặc biệt nhấn mạnh rằng, hoằng pháp không chỉ đơn thuần là sự truyền trao giáo lý, mà còn là một trách nhiệm lịch sử thiêng liêng của hàng Tăng Ni và Phật tử đối với vận mệnh của Phật giáo và Dân tộc. Trong bối cảnh xã hội nhiều biến động, công tác hoằng pháp càng cần được xây dựng trên nền tảng giới hạnh thanh tịnh, trí tuệ sáng suốt và tinh thần phụng sự vô ngã, để Chánh Pháp được lưu truyền một cách đúng đắn, bền vững, và khế hợp với căn cơ của quần chúng trong thời đại mới.
Tiếp theo chương trình, Đại Hội thành kính cung thỉnh Đức Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Đức Thắng, Chánh Thư Ký Xử Lý Viện Tăng Thống ban lời đạo, nhưng do bệnh duyên, Hòa Thượng Thích Minh Tâm (Chánh Văn Phòng Uỷ Bản Phiên Dịch Trung Ương, Nhiếp Sự Trưởng Nhiếp Sự Vụ Thanh Niên thuộc Viện Tăng Thống GHPGVNTN) thay mặt tuyên đọc. Đức Trưởng Lão Chánh Thư Ký Xử Lý Viện Tăng Thống đã xác quyết rằng hoằng pháp là một Phật sự trọng yếu, tiếp nối sự nghiệp hoằng truyền của chư Thầy, chư Tổ, là nhân duyên thù thắng giúp tứ chúng khơi mở và nuôi lớn Bồ-đề tâm, làm hiển lộ bản hoài hoằng dương Chánh Pháp, đem lại lợi lạc thiết thực cho quần sanh. Nhân đây, Đức Trưởng Lão tán dương công đức chư Tôn Đức Tăng Ni và quý cư sĩ trong Hội Đồng Hoằng Pháp đã tận tâm chu toàn Phật sự, góp phần tạo nên nguồn Pháp lạc đang lan tỏa khắp địa cầu, thấm nhuần và nuôi dưỡng sự sống của Phật giáo trên năm châu.
Trong nhân duyên hành hoạt của Đại Hội hôm nay, Đức Trưởng Lão kêu gọi đại chúng cùng hướng về chặng đường phía trước, quán chiếu thực trạng đang diễn ra trong cộng đồng nhân loại, để từ đó xây dựng chí hướng hành hoạt phù hợp, góp phần gìn giữ và làm hưng thịnh mạng mạch Phật Pháp.
Trước hết, Ngài nhấn mạnh rằng hoằng pháp và giáo dục là hai yếu tố quan yếu và bất khả phân, giữ vai trò then chốt trong công cuộc hoằng truyền chánh đạo cả về chiều rộng lẫn chiều sâu. Thành quả của hoằng pháp và giáo dục được thể hiện sinh động qua hình ảnh tứ chúng đồng tu, tín đồ được nâng cao nhận thức, biết chuyển hóa tri thức thành tuệ giác, nuôi lớn chánh kiến, và thành tựu đầy đủ các phẩm chất bi – trí – dũng, để hộ đạo giúp đời, dấn thân phụng hành Phật sự với Bồ-đề tâm kiên cố, bất thối chuyển.
Trên tinh thần ấy, Viện Tăng Thống kỳ vọng Hội Đồng Hoằng Pháp quan tâm sâu sắc đến việc thành lập các trung tâm tu tập, xây dựng hệ thống giáo dục Phật học từ sơ cấp đến đại học, nhằm tiếp tục tài bồi Tăng Ni và Phật tử có tâm nguyện dấn thân trên lộ trình Bồ Tát hạnh, đầy đủ tư lương, giới hạnh và năng lực tu học, để mang chất liệu Phật pháp đi vào cuộc đời, đóng góp xứng đáng cho xã hội trong các lãnh vực kinh tế, giáo dục, văn hóa, y tế và tuổi trẻ, đem lại lợi lạc thiết thực cho nhân sinh.
Bên cạnh đó, trong kế hoạch lâu dài, Đức Trưởng Lão cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc quan tâm và phát triển công tác giáo dục Gia Đình Phật Tử trên toàn thế giới, tạo nhân duyên cho huynh trưởng và đoàn sinh GĐPTVN các cấp được tu học, phụng sự Chánh Pháp, và tích cực dự phần vào công cuộc hoằng pháp và giáo dục của Giáo Hội.
Điểm nhấn học thuật nổi bật của Đại Hội là bài thuyết trình của cư sĩ Thị Nghĩa Trần Trung Đạo với đề tài: “Vị trí của Cố Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ trong dòng sống của Đạo Pháp và Dân Tộc.” Qua tham luận sâu sắc và công phu, tác giả đã khắc họa hình ảnh Cố Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ như một bậc long tượng của Phật giáo Việt Nam đương đại, hội đủ trí tuệ uyên thâm, đạo hạnh thanh cao và khí phách của một bậc trí thức mang tinh thần dân tộc. Bài thuyết trình đồng thời làm sáng tỏ nhân duyên và tầm nhìn lịch sử của Đức Đệ Ngũ Tăn Thống Đại Lão Hòa Thượng Thích Quảng Độ khi trao phó cho Ngài trọng trách gìn giữ và dẫn dắt Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất, không chỉ vì sự am tường Hiến Chương và nền tảng pháp lý, mà quan trọng hơn, vì con người, nhân cách và viễn kiến lịch sử của Hòa Thượng Tuệ Sỹ.
Bài thuyết trình nhấn mạnh rằng, bên cạnh cơ sở pháp nhân và pháp lý của Hiến Chương GHPGVNTN, cùng sự uyên bác vượt trội trong nhiều lãnh vực học thuật và tư tưởng, Hòa Thượng Tuệ Sỹ trước hết là một con người của văn hóa, một bậc trí thức có tầm nhìn xa rộng về tương lai của Đạo Pháp và Dân Tộc. Chính Đại Lão Hòa Thượng Quảng Độ, khi nhìn lại chặng đường lịch sử mà Ngài đã trải qua, đã ý thức sâu sắc rằng công trình phiên dịch Đại Tạng Kinh Việt Nam là một Phật sự mang tính chiến lược cho nhiều thế hệ mai sau. Từ đó, Ngài đặt trọn niềm tin nơi Hòa Thượng Tuệ Sỹ, với kỳ vọng rằng dưới sự lãnh đạo của Ngài, một cánh cửa mới sẽ được mở ra cho Phật giáo Việt Nam, cho Giáo Hội, và cho hàng hậu học trong một thời đại biến chuyển không ngừng.
Đúng như tâm nguyện và niềm kỳ vọng ấy, Hòa Thượng Tuệ Sỹ đã kết nối và quy tụ được Tăng Ni trong và ngoài nước, để tiến tới thành lập Hội Đồng Hoằng Pháp vào năm 2021, đặt nền móng cho một hướng đi mới trong công cuộc hoằng dương Chánh Pháp.
Bài thuyết trình cũng gợi lại những dấu mốc lịch sử đầy ý nghĩa: hơn 60 năm trước, Viện Hóa Đạo đã mời Đại Đức Tuệ Sỹ khi mới 28 tuổi tham gia Ủy Ban Phiên Dịch Tam Tạng Việt Nam; và sáu thập niên sau, Ngài được cung thỉnh đảm nhiệm trọng trách Chánh Thư Ký Xử Lý Viện Tăng Thống. Từ đó, Hòa Thượng đã nối kết mạch nguồn quá khứ và mở ra con đường mới cho Chánh Pháp, tiếp nối dòng truyền thừa 25 thế kỷ đạo lý giải thoát và giác ngộ, đồng thời khéo léo ứng dụng phương tiện kỹ thuật hiện đại để Phật pháp có thể được tiếp nhận một cách hiệu quả, sống động và phù hợp với các thế hệ tương lai.
Đại hội đã lắng nghe báo cáo sinh hoạt hoằng pháp và Phật sự của các Ban:
• Ban Hoằng Pháp các Châu: Hoa Kỳ (HT Thích Nguyên Siêu), Âu Châu (HT Thích Tâm Huệ, Úc Châu (HT Thích Trường Sanh, vắng mặt), Canada (HT Thích Bổn Đạt)
• Ban Báo Chí & Xuất Bản (Cư Sĩ Tâm Thường Định)
• Ban Phiên Dịch Tam Tạng (HT Thích Thái Hòa)
• Ban Ấn Hành Đại Tạng Kinh (HT Thích Nguyên Siêu, Cư Sĩ Nguyên Đạo)
• Ban Bảo Trợ (Ni Sư Diệu Tánh)
• Báo cáo về các lớp Phạn ngữ và Tạng ngữ (Ni Sư Thanh Trì và Ni Sư Khánh Năng)
Các báo cáo cho thấy, dù đối diện nhiều khó khăn về nhân sự, thời gian, địa lý và điều kiện khách quan, nhưng các Ban vẫn kiên trì giữ vững mạch sống Chánh Pháp, linh hoạt ứng dụng hoằng pháp trực tuyến, đặc biệt trong việc phiên dịch – ấn hành Thanh Văn Tạng và Đại Tạng Kinh Việt Nam.
Đúc kết Đại hội, Hội Đồng Hoằng Pháp kỳ III ghi nhận sự hiện diện của hơn 60 vị Tăng Ni và cư sĩ trí thức từ nhiều quốc gia, đồng thời khẳng định quyết tâm kế thừa và truyền trì lý tưởng hoằng pháp của GHPGVNTN, gắn bó bất khả phân giữa Đạo Pháp và Dân Tộc, để ánh sáng Chánh Pháp tiếp tục soi rọi và đồng hành cùng nhân loại.
Trong giây phút trang nghiêm, Ban Tổ Chức đã đảnh lễ tri ân và cảm tạ chư Tôn Đức cùng toàn thể đại chúng, kính nguyện Tam Bảo gia hộ pháp thể khinh an, Phật sự viên thành. Đại hội được long trọng kết thúc bằng nghi thức đại chúng cùng tụng bài Tứ Hoằng Thệ Nguyện và hồi hướng công đức.
Nam Mô A Di Đà Phật
Tin: Phổ Trí
Hình ảnh: Quảng Diệu Trí, Quảng Hằng
