TRÍ QUANG THƯỢNG NHÂN VÀ CÂU CHUYỆN LUẬT
Hôm qua, tôi nhận được cuốn “Luật Bí-sô”, do Trung Hiếu gửi tặng, đây là bộ Luật chiếm số lượng nhiều nhất, nội dung phong phú và đa dạng nhất trong Đại Chính Tân Tu Đại Tạng Kinh, bộ Luật này được truyền thừa tại Tây Tạng và các vùng ảnh hưởng Phật giáo Tây Tạng. Trọn đêm tôi lật dở từng trang để đọc, tôi rất thích các câu chuyện trong Luật, vì hình bóng của Phật và chúng Tỷ-kheo thời Phật còn tại thế hiện rõ trong từng câu chuyện đó.
Khi đọc đến chương Tăng-tàn, học xứ thứ 2 “xúc chạm nữ nhân”, khiến tôi nhớ đến câu chuyện về Hoà thượng Trí Quang lúc sinh tiền.
Câu chuyện trong Luật, tóm lược: khi Phật ở tại vườn Cấp cô độc, thành Thất-la-phạt, truyền thống ở thành này mỗi sáng sớm sẽ có các cư sĩ, vợ cư sĩ đến thăm ngoạn, đảnh lễ Thế-tôn và các vị Đại đức. Lúc đó, Ô-đà-di (1 trong 6 Tỷ-kheo thường xuyên ‘sinh sự’) ra cửa chào đón để nhằm thuyết pháp, kiếm chút tiếng tăm và lợi dưỡng. Tỷ-kheo Ô-đà-di hướng dẫn ‘các chị em’ đi thăm chỗ ở của Phật và chúng Tỷ-kheo, đi ngang từng liêu phòng, Ô-đà-di giới thiệu về các Trưởng-lão trong chúng rất hay. Sau đó, Ô-đà-di dẫn ‘các chị em’ đến phòng của mình, mời thức ăn nước uống, sau đó cũng thuyết pháp cho ‘các chị em’ nghe.
Trong quá trình thuyết pháp, Ô-đà-di liền khởi nhiễm tâm, giống như ‘thầy pháp’ dùng chú thuật chữa bệnh ‘điên’, nhưng dùng không đúng cách nên bị quỷ đánh ngược lại. Khi tâm ô nhiễm phát sinh, Ô-đà-di đứng dậy, đưa tay xoa rờ thân các người nữ. Trong số đó, có người nữ cũng ái nhiễm thì thấy thích thú, nhưng có những người nữ thì sanh lòng khinh miệt chạy ra khỏi phòng: ‘Nơi nương tựa lại thành nơi khủng bố, chúng ta gọi phòng của Tăng là nơi an ổn Niết-bàn, xa lìa khổ não, không có gì lo ngại, nhưng nay nơi đây lại có tai nạn, khủng bố, ưu não xảy ra’, ‘như sừng con trâu tuy sắc bén nhưng cũng đâu tự đâm thủng bụng mình, dầu có nhiễm tâm cũng đâu được làm thương tổn phạm hạnh uy tín của chúng Tăng’. Các Tỷ-kheo khác thấy vậy liền khuyên bảo các người nữ “chúng tôi sẽ ngăn chặn chuyện này”. Sau đó các Tỷ-kheo có trí liền quở trách Ô-đà-di, tuy nhiên thì Ô-đà-di vẫn cống cao không chịu khuất phục. Chúng Tăng bèn thưa chuyện lên Phật, Phật quở trách Ô-đà-di bằng mọi cách, sau đó chế giới, Tỷ-kheo với dục tâm mà xúc chạm thân người nữ, nếu có cảm thọ lạc, thì phạm tội Tăng-tàn.
Đọc đến đây, tôi nhớ khoảng năm 2017-2018, mấy anh em học Tăng chúng tôi đến chùa Từ Đàm (Huế) để đảnh lễ Hoà Thượng Trí Quang, đi cùng với chúng tôi có vài người nam nữ cư sĩ. Phòng của Hoà thượng có một bộ bàn nhỏ thời xưa, Hoà thượng ngồi ở ghế, bảo anh em chúng tôi ngồi xuống đó, chúng tôi thì đâu dám ngồi cùng bàn với Ngài, chỉ xin thưa cho chúng con quỳ hầu chuyện, nhưng ánh mắt Ngài rất uy dũng, Ngài nghiêm giọng: “Ta bảo ngồi thì cứ ngồi đừng cãi”, anh em chúng tôi khép nép ngồi xuống. Vấn an vài câu, Ngài hỏi “giờ ông đọc chú Lăng Nghiêm xem có thuộc không”, tôi đứng dậy chắp tay đọc, được một đoạn Ngài bảo “được, giỏi, cho chú trái cam này để ăn”. Ngài dạy nhiều vấn đề, sau đó cô nữ cư sĩ cũng cỡ ngoài tuổi 50 quỳ xuống bên Ngài, thưa rằng “Bạch Ôn, Ôn xoa đầu cho con với ạ”. Tự nhiên Ngài ‘chửi’ rất nhiệt tình, làm ai cũng khiếp vía: “Này mấy O (tiếng địa phương, tức là cô), bỏ cái tật cứ kêu mấy Thầy xoa đầu, rồi cầm tay cầm chân đó đi, lỡ may trong lúc xoa đầu cho O, tôi khởi dục tâm, tôi phạm giới thì ai chịu đây, bỏ đi nghe chưa”. Chúng tôi mặt ai nấy tái mét, tôi tự hiểu, Ngài la nạt như vậy là để nhắc những người cư sĩ nữ cẩn thận khoảng cách khi tiếp xúc với Tỷ-kheo, mà Ngài cũng đang dạy anh em trẻ chúng tôi bài học khác mà tự mỗi người trong chúng tôi tự chiêm nghiệm lấy.
Hôm nay, đọc vào Luật, thấy lại hình bóng của Phật, của chúng Tỷ-kheo thời Phật, và hình bóng của những bậc Thầy sáng ngời tấm gương Phạm hạnh.
Đúng như câu “Hành xử của bậc trượng phu xuất thế, với tâm lượng nhỏ nhoi của người đời, đủ thiếu vào đâu mà đàm tiếu khen chê”.
Tịch liêu cốc đêm mưa.
