GỬI SƯ ĐỆ
Sư đệ đến Dharlamsala du học, mang theo y, bát, di ảnh và bài thơ của thầy Tuệ Sỹ viết:
Phụng thử ngục tù phạn,
Thế gian trường huyết hận,
Bỉnh bát lệ vô ngôn.
Tôi cảm động và cảm kích chí nguyện học nghiệp của sư đệ. Muốn làm bài thơ tặng cho sư đệ nhưng thẹn với lòng thơ văn vụng về, thôi thì ôn lại chút chuyện cũ, khích lệ cho sư đệ.
Cái thời tôi còn là học Tăng, khoảng những năm 1995, 1996, có vị sư huynh chưa gặp thầy Tuệ Sỹ lần nào mà kể về thầy Tuệ Sỹ “có hột có hạt” (übertreiben). Huynh ấy nói rằng: “Tuệ Sỹ tài hoa, sống trong tù để tóc dài như Rimbaud. Thời còn làm giảng viên Đại học Vạn Hạnh, Tuệ Sỹ giảng dạy, bước lên bảng, hai tay cầm hai viên phấn viết thoăn thoắt Hán tự. Mỗi ngày đi vệ sinh, xé một tờ Tự điển Thiều Chửu. Bộ môn nào thầy cũng tự học…”
Sau này, tôi kể chuyện này cho thầy Tuệ Sỹ nghe, thầy cười giòn tan. Đâu ai biết rằng, trong Nhật ký, thầy Tuệ Sỹ viết: “Không có tiền đóng học phí, cũng không đủ tiền đi xe buýt. Vốn là chú tiểu lang thang, không có Phật học đường nào dung chứa, hết Saigon rồi Lục tỉnh, rồi miền Đông; may mà được Thượng tọa Giám viện thương tình cho tạm tá túc khi Già-lam vừa mới lập. Tất nhiên, sau đó ổn định dần, tôi cũng bắt đầu đi học; như du mục định cư, rồi mới nói đến chuyện tri thức.”
Học để trưởng thành, đôi khi phải học bằng nước mắt và đau khổ. Tôi hỏi thầy, thầy kể, tiếng Pháp, chơi nhạc, đều phải đi học. Muốn làm đối liễn hay, thầy phải thuộc cả ngàn bài thơ Đường. Thiên tài nào cũng phải nỗ lực học tập.
“Hãy tin vào chính bạn: tất cả mọi trái tim đều run lên cùng với giây thiết huyền cứng rắn”.
Tâm Nhãn