BÀI NHẬP MÔN CỦA SINH VIÊN ĐẠI HOC VẠN HẠNH SÀI GÒN

MỘT CHÚT HOÀI NIỆM

Tối qua tôi được anh Huỳnh Sơn Phước gửi cho bài này. Tôi va Phước có đến gần 20 năm cùng học (ở Đại Học Vạn Hanh) và cùng làm việc (ở báo Tuổi Trẻ).

Khi học ở Vạn Hanh và cho đến bây giờ, tôi có người bạn thân là Nguyễn Thành Long. Đây là bài Phước viết nhân sinh nhật của Long. Tôi mượn bài này để nhắc lại Bài nhập môn khi cả ba chúng tôi cùng vào Vạn Hạnh.

BÀI NHẬP MÔN CỦA SINH VIÊN ĐẠI HOC VẠN HẠNH SÀI GÒN

Tôi găp LONG vào những ngày đâu năm 1971, khi anh đang theo học khoa kinh tế tại Vạn Hạnh. Với những người bạn cùng trang lứa, đây là cơ may, bởi Phân khoa Khoa học xã hội VẠN HẠNH (gồm có 5 Ban: Xã hội học, Chánh trị học, Kinh tế học, Thương mại học,và Nhân chủng học) được nhìn nhận là cơ sở giáo dục Khoa học xã hội bậc đại học có triết lý giáo duc tiến tiến, hiện đại nhất ở Sài Gòn lúc đó.

Từ ngày đầu nhập môn VẠN HẠNH tôi đã kịp ghi lại trong trang đầu bài học: “Giáo dục không còn là dụng cụ của chính trị; giáo dục cũng không phải là nghề nghiệp mưu sinh: con người giáo dục trước tiên phải là CON NGƯỜI TỰ DO toàn diện và giữ vai trò chủ động trong việc chuyển hướng văn minh nhân loại”…

Đến Vạn Hạnh bài học đầu tiên lại là: “Sinh viên đại học không phải là kẻ thu góp trí thức để tìm một địa vị xã hội hay một địa vị văn hoá. Sinh viên và giáo sư đại học trước tiên phải là những con người sáng tạo, những kẻ phê phán hỗ tương; sinh viên không phải nô lệ vào thẩm quyền trí thức của giáo sư và giáo sư cũng không phải nô lệ vào thẩm quyền hành chánh của tổ chức và cơ quan; mỗi một người là một cá thể độc đáo, tự chọn lựa và tự quyết định chủ hướng trí thức của mình để nhìn thẳng vào sự thật, đi vào thực tại và thoát ly ra ngoài mọi ý niệm, mọi chủ thuyết, mọi ý thức hệ, mọi tín điều, mọi tổ chức; bởi vì tất cả ý niệm, chủ thuyết, tín điều, ý thức hệ và tổ chức chỉ là những chướng ngại ngăn chận lại sức sáng tạo vô biên của cá thể giải thoát, cá thể tự do, con người thoát ly ra ngoài tất cả sự sợ hãi trong ý thức và vô thức, tự mình làm chủ sinh mệnh mình, điều động đời sống mình trong ý nghĩa mà mình tự sáng tạo cho mình.

(Thượng Tọa Thích Minh Châu, tác giả sách Trước sự nô lệ của con người)

Với châm ngôn Duy Tuệ Thị Nghiệp, tức là mọi hoạt động của cơ sở giáo dục này cốt yếu là để phát triển kiến thức, trí tuệ cho sinh viên, Vạn Hạnh là nơi cung cấp nghề nghiệp cao cấp (bậc đại học), đào tạo những con người tự do, những cá thể độc đáo sáng tạo, lành nghề và toàn tâm phụng sự xã hội…

Sau đó, Nguyễn Thành Long tốt nghiệp cử nhân thương mại, rồi tiếp tục theo học Cao học ngành Tiền tệ Ngân hàng… Anh hưởng trọn những thành tựu tiên tiến nhất của khoa KINH TẾ HỌC, và tư tưởng dấn thân “cứu nhân độ thế” của VẠN HẠNH (Còn tôi cũng như Long, tôi học tiếp Cao học, chuyên ngành Quản trị nhân sự, KH chú thích thêm).

Sau 1975, như mọi người đều biết, Võ như Lanh, Lê Thị Điệp, Kim Hạnh, Nguyễn Hữu Định, Nguyễn Thành Long… Từ Vạn Hạnh trở thành Doanh nhân, nhà báo, như những con người “không lệ thuộc vào một lý tưởng, vào tín ngưỡng, vào một biên giới quốc gia nhất định” Họ thật sự là những con người giáo dục như kỳ vọng vủa VẠN HẠNH “không còn là dụng cụ của bất cứ chính thể và chính quyền nào, không bận tâm lo lắng xây dựng một tổ chức hào nhoáng đồ sộ mà bỏ quên thực chất sáng tạo của tư tưởng giải phóng”.

Họ nói “không” với thể chế kinh tế chỉ huy, tập trung, quan liêu bao cấp trói chết sức sản xuất, từ chối quyền tự do làm ăn sinh sống và mưu cầu hạnh phúc của công dân.

Từ cái nôi DUY TUỆ THỊ NGHIỆP, Nguyễn Thành Long (TGĐ SJC, CT EIB) và những người bạn VẠN HẠNH mà tôi được quen biết, đã góp công lớn giải cứu đất nước ra khỏi đêm dài nô lệ, khủng hoảng và suy kiệt. Họ có vai trò rất quan trọng từ ” đêm trước đổi mới-1986″ cho đến hôm nay…

Và có những người học trò của Vạn Hạnh đi vào nhiều ngành. Long đi vào ngành tài chính-ngân hàng cùng Nguyễn Hữu Định, tôi và anh Võ Như Lanh, Huỳnh Sơn Phước cùng về tờ báo mới. Báo Tuổi Trẻ được thành lập ngày 2/9/1975.

Đoạn viết ngắn tiếp theo dưới đây cũng của Huỳnh Sơn Phước.

TUỔI TRẺ, LÒ ĐÀO TẠO NGHỀ BÁO SAU 1975.

TUOITRE cũng là lò đào tạo những tên tuổi trong làng báo VN đổi mới: Võ Như Lanh, Vũ Kim Hạnh, Phêrô Bùi Chí Vinh, Trần Ngọc Châu, Huy Đức, Đỗ Trung Quân, Nguyễn Binh Nguyên, Trần Hữu Phúc Tiến, Quang Vĩnh, Lê Anh Đủ, Lê Xuân Trung, Nguyễn Hàng Tình, Lê Đức Dục, Lê Thọ Bình, Lam Điền, Võ Như Hằng, Huỳnh Kim Em, Linh Thoại, Phạm Vũ, Khổng Loan, Cam Ly, Quốc Việt, Bùi Cẩm Hà …(Phước kể không hết nổi)

PS. Tôi chọn một bức ảnh thật ấm áp mà hai người của Tuổi Trẻ chụp chung với chú Sáu Dân, một người lãnh đạo đã đồng hành thật gắn bó với Tuổi Trẻ, đã yêu cầu Ban Biên Tập báo tường thuật ý kiến bạn đọc hàng tuần, cũng chính là người đưa ra và góp sức rất nhiều hình thành tờ Tuổi Trẻ Cười. Trong ảnh có anh Võ Như Lanh (bìa trái) và tôi (bìa phải), ảnh đầu 1980.